ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η διάχυτη αναξιοπιστία, δυσπιστία και καχυποψία είναι συμπτώματα της πολιτικοοικονομικής και κοινωνικής δυσμηνόρροιας που ταλαιπωρεί τους πολίτες και τη χώρα και η οποία ως φαίνεται χρειάζεται «χειρουργείο», παρά αγωγή με χάπια, για να ιαθεί. Προσώρας, την κυβέρνηση αλλά και τη χώρα διασώζει το απόθεμα εμπιστοσύνης των πολιτών στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Σχεδόν άπαντες, ακόμη και αυτοί που διαφωνούν μαζί του, συμφωνούν ότι το ήθος, η εντιμότητα, η ειλικρίνεια, η υπερκινητικότητα, οι διεθνείς διασυνδέσεις και η διπλωματική άνεση του Γ. Παπανδρέου είναι αυτά που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να έχει ακόμη την ανοχή των πολιτών. Αν το κεφάλαιο Παπανδρέου σπαταληθεί γρήγορα, είναι αμφίβολο εάν η παρούσα κυβέρνηση θα μακροημερεύσει. Σίγουρα το βεβαρημένο και «αμαρτωλό» παρελθόν της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς και η αφασία και η στειρότητα της Αριστεράς, βοηθούν τον Γ. Παπανδρέου και την κυβέρνηση του να συνεχίζουν να βαδίζουν απρόσκοπτα, παρά τα λάθη και την ανεπάρκεια, τον «μονόδρομο» που επέλεξαν.
Όμως, αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ. Η ανάγκη για ένα σφιχτό κυβερνητικό και οικονομικό επιτελείο είναι πλέον αδήριτη. Η κατάσταση πρέπει να συμμαζευτεί και, αν χρειαστεί, να αλλάξει. Σίγουρα η δομή και τα πρόσωπα που θα επιλεγούν για να δώσουν ώθηση στο κυβερνητικό εγχείρημα εξόδου από την κρίση είναι αρμοδιότητα και προνομία του πρωθυπουργού. Αυτό που δεν είναι όμως αρμοδιότητα του είναι ο χρόνος. Ήδη παρήλθε ένα εξάμηνο και, παρ' ότι παρήχθη κάποιο έργο ή έγιναν αλλαγές, αυτές είτε ήταν στο εποικοδόμημα είτε -και το κυριότερο- δεν βελτίωσαν την καθημερινότητα των πολιτών, ούτε άλλαξαν τη νοσηρή ατμόσφαιρα. Το κλίμα στην κοινωνία λόγω των μέτρων και της οικονομικής ασφυξίας στην αγορά βαίνει επί τα χείρω για την κυβέρνηση, και μάλιστα το τελευταίο διάστημα συγκεντρώνονται αρκετά φρύγανα, που με την πρώτη ευκαιρία μπορεί να βάλουν φωτιά στον κάμπο, η οποία μπορεί να καταστεί ανεξέλεγκτη.
Σίγουρα οι πολίτες έχουν συναίσθηση της δεινής δημοσιονομικής και οικονομικής θέσης στην οποία ευρίσκεται η χώρα. Γι' αυτό παρείχαν και -λόγω Γ. Παπανδρέου- συνεχίζουν να παρέχουν την εμπιστοσύνη ή έστω την ανοχή τους στην κυβέρνηση. Αν όμως συνεχιστεί αυτό το καθημερινό σκοτσέζικο ντους με τα spreads, τις αγορές και τα ομόλογα, δεν είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσουν να την παρέχουν, τουλάχιστον αδιαμαρτύρητα και ανεμπόδιστα, για πολύ.
Πλέον, η χώρα βρίσκεται σε σταυροδρόμι και πρέπει να πάρει ο πρωθυπουργός γρήγορα αποφάσεις. Η ενοχλητική αυτή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Νομίζω ότι το καταλαβαίνει και ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου. Έκανε σε απίστευτα σύντομο χρόνο έναν διπλωματικό μαραθώνιο που παρήγε ένα τουλάχιστον αποτέλεσμα: Εξασφάλισε την υποστήριξη των Ευρωπαϊκών εταίρων μας. Η Ε.Ε. υποχρεώθηκε να συγκροτήσει ευρωπαϊκό μηχανισμό υποστήριξης. Και ξαφνικά βρίσκεται στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε. Ίσως και χειρότερα καθώς τα spreads έπειτα από μια πρόσκαιρη αποκλιμάκωση εκτινάχθηκαν, εξαιτίας και των λόγων που προαναφέραμε, στα ύψη, καθιστώντας τον δανεισμό από τις αγορές απαγορευτικό.
Και τώρα τι κάνουμε; Ποιον δρόμο παίρνουμε στο σταυροδρόμι; Η αυτόνομη λύση της προσφυγής στο ΔΝΤ, μετά και την εμπλοκή του Ταμείου στον ευρωπαϊκό μηχανισμό, αποκλείεται. Θα συνεχίσουμε τον δρόμο των αγορών καταβάλλοντος δυσθεώρητα επιτόκια της τάξεως του 8% ή και περισσότερο; Μπορεί να τα αντέξει η χώρα, αλλά και η κυβέρνηση; Μάλλον όχι. Να αφήσουμε λίγο χρόνο να περάσει μήπως και ξεθυμάνουν τα spreads; Μάλλον θα πάει χαμένος, αφού ουδείς μάς το εγγυάται. Έχουμε χρόνο να περιμένουμε ή μήπως αύριο θα είναι χειρότερα; Λίγο χρόνο μέχρι να δανειστούμε τα αναγκαία 11 δισ. ευρώ έχουμε, όμως ουδείς μπορεί μετά βεβαιότητος να προβλέψει ότι αργότερα δεν θα είναι χειρότερα τα πράγματα.

Υπάρχει άλλος δρόμος; Να δανειστούμε απευθείας και κατόπιν συνεννόησης από 4-5 μεγάλα «μαγαζιά». Μπορούμε; Δύσκολα, καθώς κανείς δεν είναι σε θέση να περιγράψει τις συνέπειες που μπορεί αυτό να έχει στον επόμενο δανεισμό μας. Άρα, τι κάνουμε; Η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης είναι περίπου μονόδρομος και φορσέ κίνηση. Το γεγονός ότι ήδη στην Ευρώπη αναπτύσσεται μια φιλελληνική στάση κόντρα στη Γερμανία και σε άλλους, για στήριξη της Ελλάδος μέσω ενός δίκαιου και ορθολογικού σχεδίου βοήθειας, είναι στα υπέρ μας. Καταφέραμε να βάλουμε το «πιστόλι» στο τραπέζι, αλλά τελικά αυτό απεδείχθη περί-στροφο-ρουλέτα. Ας μη χάσουμε τουλάχιστον τη μία σφαίρα που διαθέτει και κυρίως μην αφήσουμε να το στρέψουν οι άλλοι εναντίον μας. Ας το σηκώσουμε εμείς και ας το στρέψουμε, έστω και με τη μία σφαίρα, προς τους κερδοσκόπους. Μπορεί να αποβεί σωτήριο.
Να απαιτήσουμε να πάρουμε τώρα το σύνολο του δανεισμού του 2010 από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και ας ελπίσουμε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν ομαλοποιηθεί οι συνθήκες στις αγορές, ένεκα βεβαίως και των αποτελεσμάτων που θα έχουν παραχθεί από το Πρόγραμμα Σταθερότητας και τα επιπλέον μέτρα που ελήφθησαν.
Προλαβαίνει να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης; Ναι, αν λάβουμε γρήγορα την απόφαση. Από τη στιγμή που θα τη λάβουμε σε περίπου δύο εβδομάδες θα έχουμε και το χρήμα στο τραπέζι. Ένα μικρό τμήμα του θα καταβληθεί από το ΔΝΤ και το υπόλοιπο με εγγύηση της Κομισιόν από διμερή δάνεια. Υπάρχουν «πρόθυμες» χώρες; Εξ όσων γνωρίζουμε, ναι. Ας το κάνουμε λοιπόν. Τώρα. Όχι αύριο. Ας ετοιμαστεί όμως γι' αυτό η κυβέρνηση. Μην το αφήσει απλώς να συμβεί. Να «βομβαρδίσει» πρέπει με επιχειρήματα τους πολίτες, τους εταίρους και τις αγορές. Να βγει και να εξηγήσει τους λόγους. Και, ει δυνατόν, να πείσει για την αναγκαιότητα προσφυγής στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης που μέχρι χθες έλεγε ότι δεν θα τον χρησιμοποιήσει. Εξάλλου η προετοιμασία για ευρωπαϊκή στήριξη ίσως να συνετίσει τους κερδοσκόπους και να ρίξει τα spreads, καθώς δεν θα προσδοκούν εφεξής υπερκέρδη από την Ελλάδα. Αν πάλι δεν συνετιστούν και το εκλάβουν ως αδυναμία, θα έχουμε έναν σοβαρό λόγο ώστε το αίτημα μας να γίνει αποδεκτό από το Eurogroup, την Κομισιόν και την ΕΚΤ. Τουλάχιστον για μια φορά ας δουλέψουν επαγγελματικά…

Πίσω από τον ορυμαγδό των αρνητικών δημοσιευμάτων και σχολίων και την κατακόρυφη αύξηση των spreads, η κυβέρνηση Βλέπει συντονισμένο σχέδιο κατά του ευρώ, και όχι δικά της λάθη. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την άποψη κυβερνητικών στελεχών, είναι το πειραματόζωο ορισμένων κύκλων να πλήξουν το ευρώ, δέκα χρόνια μετά τη δημιουργία του. Είναι αλήθεια αυτό ή αποτελεί το άλλοθι μιας κυβέρνησης που έχει συμβάλει και η ίδια σ' αυτόν τον φαύλο κύκλο, από τον οποίο δεν φαίνεται ικανή να απεμπλακεί; «Εάν πάντως κάποιοι απεργάζονται σχέδια κατά του ευρώ -και είναι πού πιθανόν εάν κανείς διαβάσει τον διεθνή Τύπο- η κυβέρνηση τους έχει βοηθήσει με τις αντιφατικές δηλώσεις και ενέργειές της», επισημαίνει στέλεχος της αντιπολίτευσης. Τα spreads των επιτοκίων δανεισμού εκτινάχτηκαν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που, είτε αφορούν πράξεις και παραλείψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως η αδυναμία της Κομισιόν να συμφωνήσει πάνω στο σχέδιο βοήθειας προς την Ελλάδα, ύστερα από την άρνηση της Γερμανίας και της Ολλανδίας, είτε λόγω κακών επιλογών της ελληνικής κυβέρνησης. Οι αυξήσεις στα spreads κατεγράφησαν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:
■ Όταν διέρρευσε το σχέδιο δανεισμού από την Κίνα.
■ Όταν υπουργοί προέβαιναν σε καταστροφολογικές δηλώσεις, όπως η περίφημη δήλωση του υπουργού Οικονομικών, που παρομοίασε τη χώρα με τον «Τιτανικό», ή του κ. Πάγκαλου ότι θα κάνουμε χρήση του μηχανισμού στήριξης της Ε. Ε.
■ Όταν καθυστερήσαμε να πάρουμε τα έκτακτα μέτρα που απαιτούσαν οι αγορές και χρειάστηκε να υπάρξει ισχυρότατη πίεση στο Nταβός προς τον κ. Παπανδρέου.
■ Όταν διαρρεύσαμε πως θέλουμε να τον αλλάξουμε τον μηχανισμό στήριξης.
■ Και, βέβαια», όταν αυτοϋποβαθμιστήκαμε από ανεπτυγμένη σε αναδυόμενη αγορά, προκειμένου να πάρουμε δάνειο σε δολάρια.
Η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό δεν μπόρεσε να σταθεροποιηθεί, ούτε με την ανακοίνωση του Προγράμματος Σταθερότητας ούτε με το πακέτο των έκτακτων και σκληρών μέτρων, ούτε με τα θετικά αποτελέσματα των συναντήσεων του πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ούτε καν με την έγκριση του μηχανισμού στήριξης από το Συμβούλιο Κορυφής στις 25 Μαρτίου. Κάθε απόφαση διατηρούσε ήρεμο το κλίμα στις αγορές και στα μέσα ενημέρωσης μερικές μόνο μέρες.
Η κυβέρνηση πηγαίνει ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω, πολύ περισσότερο που οι δηλώσεις πρωθυπουργού, αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών για τη χρήση αυτού του μηχανισμού στήριξης δεν βρίσκονται σε αρμονία.

Ένα βήμα πριν από μια νέα γκάφα ολκής και μια νέα φρενήρη άνοδο του περιβόητου spread βρίσκεται και πάλι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Κώστας Μαρκόπουλος Βουλευτής Εύβοιας, κυβερνητικός εκπρόσωπος Ν.Δ. «Η κοινωνία δεν μας ακούει όσο νομίζουμε. Όσο η κρίση βαθαίνει και περνάει τις πόρτες των νοικοκυριών, τόσο η αποτυχία του μεταπολιτευτικού συστήματος γίνεται φανερή. Η κοινωνία ζητάει από τον Αντώνη Σαμαρά ’’εκκαθαρίσεις των αμετανόητων’’. Η αυτοκάθαρση δεν είναι πυροτέχνημα ’’συμβολισμού ‘‘
«Ο Γιώργος Παπανδρέου πρέπει να διώξει τον ’’ρουφιάνο’’ των αγορών για να σιγήσουν οι φλύαροι, αλλά και για να δείξει ότι ηγείται. Το λέω για να πετύχουμε. Πιθανή αποτυχία είναι για όλους μας. Και για να συμμετέχει ο λαός στην προσπάθεια ενεργητικά, όχι παθητικά ή αναγκαστικά, πρέπει να πεισθεί».

Το μεγάλο αστικό συντηρητικό κόμμα της χώρας δεν προσέλκυσε -τα τελευταία χρόνια- στους κόλπους του νέες, δημιουργικές κοινωνικές δυνάμεις, δεν διέθετε (διότι δεν το επεδίωξε) σύγχρονο στελεχιακό δυναμικό, δεν παρήγαγε πολιτική.

Πολιτικοί παράγοντες, υψηλόβαθμοι κρατικοί λειτουργοί, εκκλησιαστικοί ηγέτες, φέρονται αναμεμειγμένοι στην υπόθεση της μονής Βατοπεδίου.

Στην πρωτεύουσα, οι αρχαιρεσίες των δικαστικών θα έχουν έντονο άρωμα γυναίκας.

Ανώμαλη προσγείωση σήμανε για τη ΓΑΙΑ -μαιευτική κλινική που λειτουργεί εντός του Ερρίκος Ντυνάν με τη σύμπραξη του Ομίλου του Ιατρικού Κέντρου- η αρνητική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους για τη σκιώδη συνεργασία που έχει προκαλέσει οξύτατες αντιδράσεις. «Το Ερρίκος Ντυνάν μπορεί να δημιουργήσει μαιευτική κλινική ως τμήμα του ίδιου του νοσοκομείου και όχι άλλου, αυτοτελούς και συνεργαζόμενου με το ίδρυμα, φορέα», αποφαίνεται το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, τη γνωμοδότηση του οποίου ζήτησε το υπουργείο Υγείας. «Η σύμπραξη αντίκειται στις διατάξεις λειτουργίας και δεν συνάδει με. τον κοινωφελή χαρακτήρα του ιδρύματος», αναφέρει η γνωμοδότηση του ΝΣΚ. Η γνωμοδότηση αυτή αποτελεί ένα νομικό προηγούμενο για την αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας στο οποίο έχει προσφύγει το νοσοκομείο Υγεία, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της άδειας λειτουργίας που έχει χορηγηθεί στο Ντυνάν για τη λειτουργία μαιευτικής κλινικής σε συνεργασία με τη ΓΑΙΑ, κατά 100% θυγατρική του ομίλου του Ιατρικού Αθηνών.
Στη γνωμοδότηση του ΝΣΚ αντέδρασαν απαξιωτικά τόσο η ΓΑΙΑ όσο και το Ερρίκος Ντυνάν. «Αυτό που μας αφορά είναι η απόφαση της υπουργού που θα ακολουθήσει...», δήλωσε ο πρόεδρος του Ερρίκος Ντυνάν, Ανδρέας Μαρτίνης, ενώ η ΓΑΙΑ, σε μια ανακοίνωση πολεμικού ύφους, αναφέρει ότι «το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ούτε δικαίωμα έχει ούτε και, πολύ περισσότερο, μας αφήρεσε την άδεια λειτουργίας μας. Κανένα αίτημα προς αυτό δεν διατυπώσαμε και οποιαδήποτε γνωμοδότηση του ΝΣΚ ουδέν σημαίνει». Σημαίνει όμως πολλά για την πολιτική ηγεσία του υπουργείου που ζήτησε τη γνωμοδότηση. Περιμένει κανείς η δεσμευτικότητά της να εκφραστεί στην απόφαση για την άδεια λειτουργίας του ΓΑΙΑ η οποία έχει λήξει από τα τέλη του 2009. Η εμπειρία του παρελθόντος στον άκρως ανταγωνιστικό χώρο των μαιευτηρίων δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική. Εδώ και έναν χρόνο, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ (και βαθύς γνώστης της υγειονομικής νομοθεσίας) Θανάσης Λεβέντης έχει καταγγείλει στη Βουλή αποφάσεις της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και της νομαρχίας, που επέτρεψαν κραυγαλέες πολεοδομικές υπερβάσεις σε άλλη μαιευτική κλινική που οικοδομείται στο Δέλτα Φαλήρου, πλην όμως οι «επενδυτές» της συνεχίζουν ακάθεκτοι, με τη φιλοδοξία να τη λειτουργήσουν από το προσεχές φθινόπωρο.

Είναι γνωστό το πρόβλημα του cabotage στην κρουαζιέρα, που στερεί από τη χώρα μας εκατοντάδες εκατ. ευρώ ετησίως και περιορίζει την αύξηση των θέσεων απασχόλησης. Όμως κάποιοι εδώ δεν αντιλαμβάνονται και την κοινοτική νομοθεσία. Το κρουαζιερόπλοιο «Zenith» -κοινοτικής σημαίας (Μάλτας), χωρητικότητας 1.800 επιβατών- έχει προγραμματίσει, για το 2010, κάνοντας χρήση της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας, 33 εβδομαδιαίες κρουαζιέρες με λιμένα επιβίβασης και αποβίβασης τον Πειραιά. Δηλαδή, περισσότεροι από 100.000 ισπανόφωνοι επιβάτες και ένας κύκλος εργασιών και εσόδων για τη χώρα μας που αγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν φόρους αεροδρομίου, φόρους λιμένων, εισόδους σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, ΦΠΑ από αγορά προϊόντων κ.λπ. Να σημειωθεί ότι ο όμιλος εταιρειών της RCI στην οποία ανήκει το «Zenith» απασχολεί εν συνόλω 1.100 Έλληνες ναυτικούς. Το αναμενόμενο εισόδημα, αλλά προφανώς και η εικόνα της χώρας μας κινδυνεύουν από την παράνομη απαίτηση της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας για πρόσθετη ναυτολόγηση 107 Ελλήνων ναυτικών στο συγκεκριμένο πλοίο. Μάλιστα η ΠΝΟ απειλεί, στην περίπτωση μη ικανοποίησης, να αποτρέψει την επί/αποβίβαση των επιβατών. Έπειτα από όλα αυτά, οι εταιρείες των κρουαζιερόπλοιων εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να διαγράψουν τον Πειραιά και να μεταφέρουν το σημείο επί/αποβίβασης στο μεν Μπάρι για την Αδριατική, στη δε Αττάλεια για την Ανατολική Μεσόγειο, με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για τη χώρα μας. Οι συναρμόδιοι υπουργοί Παύλος Γερουλάνος και Λούκα Κατσέλη και κυρίως η ΠΝΟ θα πρέπει πάντως να γνωρίζουν ότι, και μόνο με την άρση cabotage, στην Ιταλία απασχολήθηκαν 10.000 Ιταλοί ναυτικοί στην κρουαζιέρα, έναντι 1.000, που εργάζονταν προηγουμένως.