Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Τα όρια του Περιφερειακού Σχεδιασμού


Απορρίμματα ή υπολείμματα; Το ερώτημα αυτό βρίσκεται στην καρδιά της σύγκρουσης της Κερατέας με την κεντρική κυβέρνηση, καθώς έχουμε εισέλθει αισίως στον πέμπτο μήνα της «εξέγερσης», ο ΧΥΤΑ Φυλής κλείνει κάθε λίγο και λιγάκι –είτε λόγω αντιμαχόμενων αλλοδαπών είτε λόγω συμβασιούχων αγωνιστών– και δεν είναι ορατή πουθενά στον ορίζοντα μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.

Πολλοί Κερατιώτες επικαλούνται την αναφορά στον Περιφερειακό Σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ) για τα απορρίμματα στην Αττική που κάνει λόγο για «Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων» στην Κερατέα ως απόδειξη των σκοτεινών σχεδίων της κυβέρνησης για τη δημιουργία μιας νέας Φυλής στην περιοχή τους, χωρίς ανακύκλωση, χωρίς επεξεργασία, χωρίς έλεος. Η αναφορά σε ΧΥΤΑ όντως υπάρχει. Ωστόσο, παράλληλα, το κείμενο του σχετικού νόμου (3164/2003) και της επακόλουθης υπουργικής απόφασης (50910/27.12.03) περιγράφει μία ολοκληρωμένη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων, στην οποία περιλαμβάνεται ένα εργοστάσιο μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, από το οποίο θα προκύπτουν RDF (που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο από τη βιομηχανία) και υπολείμματα, και μία μονάδα κομποστοποίησης.

Περιμένοντας τους διαγωνισμούς
Εδώ επανέρχεται το οξύ ζήτημα της αναξιοπιστίας του κράτους, το οποίο εξέφρασε και ο δήμαρχος Λαυρεωτικής (και πρώην δήμαρχος Κερατέας) Κωνσταντίνος Λεβαντής, σε επικοινωνία που είχαμε μαζί του. Απαντώντας στην ερώτηση αν εμπιστεύεται τις προθέσεις της πολιτείας να υλοποιήσει το σχεδιασμό, ο κ. Λεβαντής μάς είπε: «Δεν εμπιστεύομαι κανέναν, εδώ που έχουμε φτάσει. Πρώτα φτιάχνεις το εργοστάσιο και μετά τον ΧΥΤΑ. Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός είναι μία αλυσίδα. Τι πάνε να κάνουν τώρα; Τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τομεάρχης Περιβάλλοντος της ΝΔ, που είχε ασχοληθεί εκτεταμένα με το θέμα των απορριμμάτων της Αττικής και ως πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, παρ’ ότι θεωρεί επιβεβλημένη την προώθησή του, υπογραμμίζει τη σημασία της καθυστέρησης στη δημοπράτησης των υπόλοιπων έργων του ΠΕΣΔΑ – των σταθμών μεταφόρτωσης, των μονάδων κομποστοποίησης και, κυρίως, των εργοστασίων επεξεργασίας. Το ότι έχουν δημοπρατηθεί μόνο οι ΧΥΤΑ (Γραμματικού & Κερατέας), συν μόνο δύο σταθμοί μεταφόρτωσης (Κηφισιά, Αιγάλεω), «δίνει λαβή στους κατοίκους να είναι καχύποπτοι απέναντι στις προθέσεις της κυβέρνησης», σημειώνει ο κ. Μητσοτάκης στην «F.S.», προσθέτοντας ότι «υποτίθεται ότι τα τεύχη δημοπράτησης θα βγουν στη δημοσιότητα σε ένα μήνα. Αυτό όμως το ακούμε εδώ και 6 μήνες».

Κύκλοι του υπουργείου Εσωτερικών, από την πλευρά τους, δηλώνουν ότι ο ΠΕΣΔΑ έχει λάβει πλέον την τελική έγκριση από τις Βρυξέλλες, ότι μέσα στις επόμενες, λίγες εβδομάδες θα δοθούν για διαβούλευση τα τεύχη δημοπράτησης και ότι ο στόχος είναι ως την αρχή του καλοκαιριού να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί για τα έργα. Σε περίπτωση που το ΣτΕ στις αρχές Μαΐου δώσει την τελική έγκριση για την Κερατέα, η ταχύτητα με την οποία θα κινηθεί η κυβέρνηση στη δημοπράτηση των έργων θα είναι κρίσιμη όσον αφορά τον εξευμενισμό των τοπικών αντιδράσεων. Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες καθυστερήσεις.

Η γενικότερη εικόνα
Το ευρύτερο ζήτημα αφορά τη γενικότερη καθυστέρηση της χώρας μας στη διαχείριση απορριμμάτων σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ελλάδα παραμένει στις πρώτες θέσεις στην Ε.Ε. όσον αφορά το ποσοστό των απορριμμάτων της που καταλήγει σε χώρους ταφής (82%, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat του 2009, όταν η Γερμανία έχει σχεδόν μηδενίσει την ταφή, η Ολλανδία την έχει μειώσει στο 1% και η Δανία στο 4%). Επίσης, παραμένουμε σημαντικά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην ανακύκλωση (17%, έναντι μ.ο. 24% και στόχο από την Ε.Ε. για 50% ως το 2020) και τραγικά χαμηλότερα στην κομποστοποίηση (2% έναντι μ.o. 18%).

Επικριτές του ΠΕΣΔΑ, όπως π.χ. ο δρ. Φίλιππος Κυρκίτσος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, ισχυρίζονται ότι δεν εστιάζει επαρκώς στη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση, με αποτέλεσμα να δημιουργεί ένα σύστημα υψηλού κόστους (στην τελική επεξεργασία) και μεγάλου όγκου απορριμμάτων προς ταφή.
Η εναλλακτική «πράσινη» πρόταση, της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης και τριών ΜΚΟ (Greenpeace, WWF, Μεσόγειος SOS), δίνει πολύ μεγαλύτερη βάση στην κομποστοποίηση και τη διαλογή στην πηγή (με 4 κάδους), με αποτέλεσμα, όπως ισχυρίζεται ο δρ. Κυρκίτσος, σημαντικά χαμηλότερο κόστος και μειωμένο όγκο σκουπιδιών. Μιλώντας στην «F.S.», ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης δήλωσε ότι η ισχύουσα φιλοσοφία του ΠΕΣΔΑ δεν μπορεί να συνυπάρξει με τη φιλοσοφία της «πράσινης» πρότασης, καθώς η πρώτη βασίζεται σε μεγάλο όγκο σύμμεικτων απορριμμάτων προς επεξεργασία, η μείωση του οποίου είναι ο βασικός στόχος της δεύτερης.

Μένει στις αρμόδιες Αρχές να συμπεριλάβουν τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση σε επαρκή βαθμό στον ΠΕΣΔΑ (ο οποίος, μην ξεχνάμε, είναι πλέον 8 ετών και ως ένα βαθμό έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις), ώστε να μειωθεί ο όγκος των προς επεξεργασία απορριμμάτων και κατ’ επέκταση των προς ταφή υπολειμμάτων. Μόνο έτσι θα αμβλυνθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις, θα μειωθεί η ρύπανση και η όχληση και θα επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι.


Γιάννης Παλαιολόγος
πηγη:City Press

Μ.Ζ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου