Είστε εθισμένοι στο Facebook;

Τι θα δεχόσαστε να υποστείτε για να απαλλαγείτε από την εξάρτησή σας από υπηρεσίες όπως το Facebook; Δύο υποψήφιοι διδάκτορες στο MIT Media Lab κατασκεύασαν μια συσκευή που προκαλεί σοκ -όχι βέβαια θανατηφόρο, όχι όμως και ανεπαίσθητο- στον χρήστη όταν καταγράψει υπερβολική χρήση της υπηρεσίας. Αφού διαπίστωσαν ότι η απεξάρτηση δεν είναι οριστική, πρόσθεσαν την δυνατότητα να καλούν τον χρήστη άγνωστοι και να τον... βρίζουν για να ξεκολλήσει επιτέλους από την κακή αυτή συνήθεια.

Η συσκευή ονομάστηκε Pavlov Poke και είναι μια πλακέτα Arduino που συνδέεται στο πληκτρολόγιο. Βασίζεται σε λογισμικό που καταγράφει την χρήση των εφαρμογών. Το ηλεκτροσόκ απέφερε κάποια αποτελέσματα: Οι δημιουργοί της συσκευής "Pavlov Poke", Ρόμπερτ Μόρις και Νταν ΜακΝταφ αφού υπέβαλλαν εαυτούς σε επαναλαμβανόμενα σοκ, σταμάτησαν να επισκέπτονται το μεγαλύτερο σάιτ κοινωνικής δικτύωσης «ασυναίσθητα», χωρίς να το θέλουν. Δεν σταμάτησαν όμως να το επισκέπτονται όταν πραγματικά το ήθελαν, το Pavlov Poke όμως καραδοκούσε.

Οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν σταμάτησαν εκεί. Θεώρησαν «φανταστική» την ιδέα να προσλαμβάνεις κάποιον που θα κάθεται δίπλα σου και... θα σε χαστουκίζει κάθε φορά που θα παρασύρεσαι από τις προκλήσεις του Διαδικτύου. Διέκριναν όμως ότι, αυτό που έκανε κάποιος δεν μπορούν όλοι να το κάνουν όλοι (ιδιαίτερα στον χώρο εργασίας) και έτσι βάλθηκαν να τελειοποιήσουν το σύστημα, βασισμένοι σε μια υπηρεσία του Amazon, το Amazon Mechanical Turk.
Εκεί, οι εθισμένοι στο Facebook και σε άλλες υπηρεσίες μπορούν να ανεβάσουν μια αγγελία που θα προσφέρει δουλειά σε όποιον είναι πρόθυμος να τους καλεί τηλεφωνικά και να τους βρίζει (υπάρχουν έτοιμα εναλλακτικά σενάρια), ώστε να τους εξεφτελίζει τόσο πολύ ώστε να μην αντέχουν μια ακόμα τέτοια κλήση και να εγκαταλείπουν το πάθος τους.

Αν και το εγχείρημα μοιάζει αστείο, Μόρις και ΜακΝταφ επιμένουν ότι το θέμα είναι σοβαρό και παραπέμπουν σε έρευνα του πανεπιστημίου του Σικάγο στην οποία τεκμηριώνεται πως η εξάρτηση από το Facebook και το Twitter είναι μεγαλύτερη από το τσιγάρο και το αλκοόλ και σε αποδείξεις ότι το Facebook μας κάνει δυστυχισμένους, χωρίς να το ξέρουμε (ακόμα κι αν το ξέραμε, εάν έχουμε εθιστεί δεν θα σταματούσαμε να το χρησιμοποιούμε, λένε).
Όπως εξηγούν, υποθέτουμε πως χρησιμοποιούμε κάποιες υπηρεσίες οικειοθελώς, δεν είναι όμως αλήθεια αφού οι υπηρεσίες αυτές έχουν σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να «κολλάμε» (πόσο συχνά σκέπτεστε «πόσα like είχε το τελευταίο σας post;», «πόσα interactions τα tweet σας;», «πόσο ανεβάσατε το Klout score σας;»).
H πρόταση για μια συσκευή που θα παρακολουθεί την χρήση εφαρμογών και υπηρεσιών και θα προκαλεί ηλεκτροσόκ είναι μάλλον υπερβολική, εντούτοις οι χρήστες θα έπρεπε πράγματι να έχουν κάποια εργαλεία για να αποφεύγουν την εξάρτηση, όπως σύγχρονες τεχνικές ψυχομετρικής αξιολόγησης οι οποίες βασίζονται στην παραίνεση για καταγραφή των συναισθημάτων μας την ώρα που χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες ώστε ο εθισμός να αντιμετωπιστεί.